“Hebt u moeite met lezen of schrijven?”
In de gemeente Moerdijk hebben zo’n 3.700 inwoners tussen de 15 en 75 jaar moeite met lezen en schrijven. Het is een getal waar ik van schrik, maar wat ook lange tijd abstract bleef. Tot we ontdekten dat alleen al binnen onze eigen organisatie vijf mensen een taalcursus goed konden gebruiken. Toen werd het aantal opeens concreet en beseften we: hier moeten we wat aan doen.
Zevenbergen Leert Lezen
Op initiatief van en in samenwerking met de deskundige vrijwilligers van het Taalpunt ontwikkelden we de campagne ‘Zevenbergen Leert Lezen’. In de grootste woonplaats die onze gemeente kent – Zevenbergen – vragen we inwoners en bedrijven om laaggeletterdheid te signaleren én bespreekbaar te maken. We denken namelijk dat mensen die moeite hebben met lezen en schrijven wel weten dat ze een probleem hebben, maar er vaak niets mee (durven) doen. Hopelijk geeft een opmerking vanuit de omgeving het zetje dat nodig is om in actie te komen. We gaan daarbij uit van een directe benadering. Dus als er een vermoeden is van laaggeletterdheid, dan volgt de vraag: “Hebt u moeite met lezen of schrijven?” Dat maakt de kans op een eerlijk antwoord het grootst. Vervolgens kunnen de contactgegevens van de persoon – uiteraard alleen met toestemming – worden doorgespeeld naar het Taalpunt. Zij nemen contact op om te bespreken hoe ze kunnen helpen.
Tweesporenbeleid
Om zoveel mogelijk laaggeletterden te bereiken, hanteren we een tweesporenbeleid. Enerzijds roepen we inwoners op om het probleem te signaleren en mensen die (mogelijk) moeite hebben met lezen en schrijven daarop aan te spreken. Om dat te bereiken maakten we drie filmpjes van praktijksituaties waaruit laaggeletterdheid kan blijken. Deze verspreiden we via sociale media.
Anderzijds creëerden we een ambassadeursnetwerk van tien zorg- en dienstverlenende praktijken uit de medische en sociale hoek. Denk daarbij aan een gezondheidscentrum, een opticien, een audicien en een tandarts, maar ook aan een notaris. Het is aannemelijk dat laaggeletterdheid zich juist op deze plekken openbaart. Daarom zijn de vrijwilligers van het Taalpunt bij al deze praktijken langs geweest om hen te vertellen hoe je laaggeletterdheid kunt herkennen, hoe je het bespreekbaar maakt én dat het Taalpunt er is om te helpen.
Iedereen een signaleerder
De kracht van de campagne is dat het gesprek wordt geopend. We zijn namelijk allemaal signaleerders. Familieleden, vrijwilligers, werkgevers, loketmedewerkers, zorgverleners, huiseigenaren: we kunnen allemaal iemand aanspreken als we het vermoeden hebben dat hij of zij moeite heeft met lezen en schrijven. Binnenkort gaan we de campagne gezamenlijk evalueren en bekijken we hoe we de actie kunnen intensiveren. Als deze aanpak een succes blijkt, dan gaan we hier ook in de andere dorpen en steden van onze gemeente mee aan de slag. Maar voordat we conclusies kunnen trekken, moeten we geduld hebben. Deze campagne is er één van de lange adem. Maar dat hebben we er graag voor over als we daarmee inwoners die moeite hebben met lezen en schrijven kunnen motiveren om op taalcursus te gaan.